Doopvontschelpen, lederkoralen en steenkoralen leven samen met kleine wiertjes, de zoöxanthellen. Deze wiertjes helpen de koralen bij de bouw van hun skelet. Zoöxanthellen bespoedigen de kalksynthese binnen het koraalweefsel door het CO2 op te nemen en hieruit complexe organische stoffen mee te produceren. De koralen nemen doorheen hun weefsel calcium- (Ca2+) en bicarbonaationen (HCO3-) uit het omringende zeewater op. Deze twee stoffen zullen met elkaar reageren (bicarbonaat is trouwens een negatief ion dat graag met positieve ionen reageert Hierbij wordt calciumcarbonaat (CaCO3 : het kalk voor de opbouw van het koraalskelet) en koolzuur (H2CO3) gevormd tot een bepaald evenwicht is bereikt (reactie 2). Dit koolzuur zelf ontbindt zich tot water en kooldioxide tot opnieuw een bepaald evenwicht is bereikt (reactie
Wanneer nu de zoöxanthellen tijdens de lichtfase de CO2 opnemen, zal het evenwicht van reactie 1 meer naar rechts verschuiven, waardoor de concentratie aan H2CO3 zal afnemen. Gezien de concentratie aan H2CO3 in reactie 2 zal afnemen, zal het evenwicht hier eveneens naar rechts verschuiven, waardoor de concentratie aan CaCO3 zal toenemen.
H2CO3 _ H2O + CO2 (1)
Ca2+ + 2 HCO3- _ CaCO3 + H2CO3 (koolzuur) (2)
Uit proeven is gebleken dat koralen ontdaan van hun zoöxanthellen blijven leven, maar 90 % trager groeien. Vandaar dat licht voor lagere dieren, die samen leven met zoöxanthellen, van het grootste belang is.
Als we denken aan de lederkoralen dan kunnen we ons goed voorstellen dat ze heel wat calcium uit het water moeten opnemen om in sommige gevallen "jaarlijks" in volume te verdubbelen. Bij lederkoralen zijn het "inwendige" kalkstructuren (kalknaalden) die uit calciumverbindingen bestaan.
Steenkoralen nemen nog meer calcium uit het water op om een massief skelet op te bouwen. Het is opgebouwd uit calciumcarbonaat en dat laatste bestaat voor 40 % uit zuiver calcium.
Ook kalkwieren zijn grote verbruikers van calcium.Ook andere elementen zoals strontium, jodium, magnesium en sporenelementen worden door vastzittende dieren aan het zeewater onttrokken.
Moraal van het verhaal is: de KH boven de 6 dan is je pH ook in de buurt van gewenste 8.2 en hoef je je over de pH geen zorgen maken (tenzij er een CO2 overschot kan zijn door bijvoorbeeld slechte beluchting of stilstaandwater aan het oppervlak van het aquarium. Ook een verkeerd afgestelde kalkreactor kan de oorzaak zijn.
Bij de meeste rifaquaria is door de regelmatige waterverversing de aanvoer van "verse" bicarbonaten voldoende. Ook zullen de zuur- makende H+ protonen een aantrekking hebben op kalkhoudende gesteenten. Dat verschijnsel is goed bekend wanneer een druppel zuur op een kalkhoudende steen valt. Het zuur lost de steen op en de druppel verdwijnt! In beperkte mate is dat ook zo in ons aquarium. Op voorwaarde echter dat de stenen (of het koraalzand in de filter) niet bedekt zijn met een laagje bacteriën of andere beschermende stoffen. Dat is in de praktijk meestal wel het geval.
Het is ook mogelijk een aparte filter te bouwen of het te integreren in een bestaand filtersysteem om een denitrificatie filter (DNF) te bouwen. Specifieke bacteriën culturen bestaan hiervoor. Er schuilt wel enig gevaar in DNF filters omdat ze namelijk ook een deel giftig nitriet maken. Nitriet zal weer moeten worden genitrificeerd en zo weer nitraat vormen. Bij gebrek aan voeding (kan ontstaan als de aanvoer van nitraatrijk water bijvoorbeeld is verstopt) zal het filter sulfaten gaan gebruiken en zo het giftige sulfiet kunnen vormen. Dit is duidelijk merkbaar door de bekende rotte eieren lucht. Filters waar dit in is gebeurd zullen NOOIT zomaar weer worden aangezet, eerst zal het verontreinigde water erin verwijderd moeten worden omdat dit het gehele dierbestand kan doden. (kan bij tijdelijke stroomuitval=tijdelijk geen aanvoer van water voor filter dus gevaarlijk zijn indien aanvoer bij stroominschakeling weer gaat lopen).
In speciaal filters die hiervoor zijn ontworpen word gebruik gemaakt van een extra koolstof bron om de bacterien enorm hard te laten werken en groeien. wodka/alcohol en druivensuiker zijn veelgebruikte middellen hiervoor. Er zijn ook filters met zwavelkorrels welke als voedingsbodem fungeren.
Ook zijn er hobbiesten welke enkele mililiters per dag alcohol rechtstreeks in het aquarium doseren ter behoeve van de denitrificerende bacterien in de bak zelf. hierbij is het risico van vergiftiging door de bacterien vrijwel nihil maar men moet erg voorzichtig zijn met de dosering van alcohol. langzaam opbouwen en erg zuinig in het gebruik ervan. Nooit doseren indien men niet exact weet wat men doet en probeer eerst de oorzaak van de nitraatophoping te vinden. (slechte afschuiming? vuilophoping op de bodem of in bijvoorbeeld filtermateriaal?)
Het dagelijkse afval: Er is dagelijks een productie van stoffen die het aquarium vervuilen. Algen, wieren en microscopisch kleine organismen sterven voortdurend af. Maar er ontstaat binnen enkele uren of dagen ook nieuw leven. Voedselresten ontbinden in zeewater zeer snel, anemonen produceren urine, de meeste lagere dieren scheiden netelstoffen af en al die smurrie komt direct in het water terecht. De afschuimer neemt daar wel een fractie van voor zijn rekening. Bacteriën doen ter plaatse (op het steen) aan opruiming in samenwerking met zuurstof uit het water. Je kan beter zeggen : ze doen aan "recyclage". Hierdoor zullen drie belangrijke invloeden ons rifaquarium beïnvloeden, zeg maar uw aquarium naar hun wensen "ombuigen". 1. De mineralisatie, nitrificatie en denitrificatie2. De verzuring3. De vissen en de lagere dieren.