Portaalsite voor de échte zeeaquariaan

Inleiding.

Palytoxine is een van de sterkste natuurlijke giffen die we op onze aarde kennen. In dit artikel wordt wat verder ingegaan wat palytoxine nu precies is en wat het veroorzaakt. Het is niet een medische verhandeling. Het benoemd een aantal symptomen waaraan palytoxine vergifteging is te herkennem maar dit is geen medisch betoog dan wel een een artikel om een diagnose op te stellen.

Wat is palytoxine.

Palytoxine, het gif dat van nature aanwezig is in de koralen van het genus Palythoa, is de meeste giftige substantie gemaakt door de natuur tot op dit moment bekend. Met uitzondering van een paar natuurlijke proteïnen die sommige bacterieën en planten in zich hebben. Hieronder vallen het botulisme vergif en het tetanus vergif.

De structuur van het palytoxine is in 1981 ontcijferd door twee onafhankelijk van elkaar werkende groeperingen. De ene groep werd geleid door Professor Hirata in Nagoya in Japan, de andere groep werd geleid door Professor Moore in Honolulu in de Verenigde Staten.

Palytoxine lijkt volledig af te wijken van de molecuulstructuur welke chemici gevonden hebben in termen van moleculaire grootte en structuur complexiteit van andere soorten natuurlijke giffen. Het is ook het grootste organische molecuul dat door mensen is  nagemaakt. Lange tijd werd door wetenschappers aangegeven dat de moleculaire vorm te complex was om door de chemische wetenschap te kunnen worden begrepen.

Figuur 1: Elementaire analyse van Palytoxine³
Bron: Universiteit Harvard, 1989

Werking van het gif.

Palytoxine werkt op de aanmaak van celstructuren. Het verhindert het doorlaten van bepaalde stoffen (Natrium, Kalium en Calcium) naar de cellen en van de cellen. Daarnaast werkt het op het meest gevoelige deel van het hart, het myocardium, oftewel de hartspier. Het directe gevolg is vernauwing van de bloedbanen in het hart en in de longen. Het breekt rode bloedlichaampjes af. Deze 3 effecten zorgen ervoor dat het vergif zorgt voor het onvoldoende toevoeren van zuurstof in het bloed waardoor het slachtoffer stikt⁵.

Minder dan 5 μg (microgram) is voldoende om een volwassen mens binnen enkele minuten te doden. 2 μg wordt genoemd in de literatuur als voldoende voor onmiddellijke dood.

Ziektebeeld verschijnselen⁵ .

• Angina-achtige pijn in de borst
• Asthma-achtige ademhalings problemen
• Hartkloppingen
• Instabiele bloeddruk met momenten van zeer lage bloeddruk
• Hemolyse (bloedontbinding)
• Electrocardiogram vertoont afwijkingen in de T grafiek

Diersoorten.

Dit gif vind je vooral terug bij de koralensoorten Zoanthus sp. met als genus Palythoa.

Daarnaast komt dit gif voor bij sponssoorten (Porifera), bepaalde softkoralen (Alcyonaria sp.), gorgoonsoorten (Gorgonaria sp.), enkele mossels en schaaldieren, enkele wormsoorten waaronder de polychaete worm (Hermodice carunculata), een zeester (Acanthaster planci) en een vissoort (Chaetodon sp.)¹. Deze dieren bevatten dit gif omdat ze bekend staan om Palythoa kolonies eten.

Het gif wordt aangemaakt door de dinoflagellaten (Ostreopis siamensis) in het koraal.

Figuur 2: Chaetodon sp. Bron: starfish.ch	Figuur 3: Hermodice carunculata bron: marinebio.org

Zij verzamelen het gif in bepaalde delen van hun organen. Andere soorten maken het gif zelf aan als verdedigingsmiddel.

Aquarium.

Palytoxine komt voor bij met name de koralen van de Zoanthus sp. soorten.

Figuur 5: Zoanthus sp.

In de volksmond vaak ook korstanemonen genoemd.

Het frustreren van deze korstanemonen zorgt ervoor dat zij kleine hoeveelheden palytoxine vrijlaten in het water. Het gif is zo sterk dat het zelfs in het water negatieve effecten op de mens kan hebben. Hartkloppingen, opgezwollen ogen, moeilijk kunnen ademen zijn allemaal effecten die kunnen ontstaan.

Als koralen met rust worden gelaten dan heeft dit geen enkele consequenties. Het gevaar treedt pas op als koralen beschadigd worden. Het nadeel van met rust te worden gelaten is dat ze kunnen gaan woekeren in aquaria. De aquariaan begint ze dan meestal te verwijderen. Daar treedt het risico op. Het is lastig om ze weg te halen zonder ze te beschadigen. Afborstelen en wegkrabben zorgen ervoor dat het gif vrijkomt.

Uit verhalen die rond gaan van aquarianen die dit aan den lijve hebben ondervonden lijkt dat we mogen afleiden dat het gif zich ook door de lucht kan verplaatsen. Hiervoor is echter geen wetenschappelijk bewijs gevonden.

Naast de mens heeft ook de aquariumcultuur te lijden onder het vrijkomen van het gif in het water.

Het is altijd aan te raden zeer voorzichtig om te springen met deze koralen.

Lees ook het artikel: Giftige Korstanemonen 2 dat op onze site te vinden is eens door. Hier wordt wat verder op het koraal ingegaan.

Andere gifsoorten.

Uit studies aan Sarcophyton sp. koralen, waarbij stukjes van het koraal onderzocht zijn op de aanwezigheid van gifstoffen, blijkt dat met name de poliepen van deze soort een verhoogde concentratie van het gif ‘ichthyotoxine’ bevatten². Voorbeelden van dit gif zijn terug te vinden bij Kogel- en doosvissen en zeekomkommers.

Literatuurverantwoording: 

1. Magazine Toxicon (nov 99), Gleib en Mebs (1999) Universiteit van Frankfurt.
2. Proquest-CSA, Softycorals and their toxin, http://md1.csa.com/partners/viewrecord.php?requester=gs&collection=ENV&recid=2686877&q=palytoxin+corals&uid=792235774&setcookie=yes
3. Pure & Appl. Chem., Vol. 61, No. 3, pp. 313-324, 1989. Yoshito Kishi, University Harvard
4. Wikipedia
5. Factsheets on Chemical and Biological Warfare Agents