Hier volgt een chronologisch overzicht van de evolutie van een zeeaquarium in de opstart en enkele raadgevingen om de opstartfase tot een goed einde te brengen.
Eerst doet men er goed aan het hele systeem, verbindingen, verwarming, verlichting, pompen, eiwitafschuimer enz. proef te laten draaien. Na het vullen van het aquarium en filter met leidingwater, worden alle apparaten in werking gezet. Een eiwitafschuimer zal in zoetwater niet afschuimen, panikeer dus niet. Dit is noodzakelijk om eventuele lekken op te sporen en de stroming binnen het aquarium na te gaan.
Laat het geheel enkele dagen proefdraaien en zie alles goed na op lekken.
Men laat het aquarium leeglopen, om het daarna te vullen met water van goede kwaliteit (laag gehalte aan chloor, nitraat, fosfaat en silicaat).
AANVANGFASE VANAF DE 0de WEEK
Pas wanneer het water op temperatuur is gebracht (24 - 26?C) wordt het kunstmatig zeezout eraan toegevoegd (± 1 kg/30 l). Vanaf nu wordt er echt gestart (= 0de week). In deze periode nog geen belichting gebruiken !
Nu moet het aquarium de tijd krijgen te rijpen. Hiermee wordt bedoeld dat enerzijds het aquarium gekoloniseerd moet worden met de nodige bacteriën, die de afvalstoffen omzetten in minder schadelijke stoffen en anderzijds dat er zich in het aquarium microscopische plantjes en diertjes moeten ontwikkelen die meehelpen aan het onderhoud van ons aquarium.
Het rijpen van het filter kan bevorderd worden door op te starten met natuurlijk zeewater of door bacterieculturen te kopen in de winkel (koop deze waar expliciet vermeld wordt dat ze voor het opstarten van zeeaquaria dienen). Gelijktijdig moet je een eerste portie levend steen inbrengen dat een massa microscopisch leven bevat. Levende stenen zijn in feite brokken kalk met een korst van levende riforganismen. De brokken worden dan in dozen gestopt en snel per vliegtuig naar Japan, VSA of Europa gevlogen. Vandaar dat deze stenen zeer prijzig zijn.
HOEVEEL LEVEND STEEN ?
Laten we uitgaan van praktijkervaringen met gecombineerde zeeaquaria die gemiddeld 100 kg levend steen bevatten per 700 l netto water. Of 14 kg per 100 l zeewater.
Opbouw levend steen.
In plaats van "kilogram" levend steen zou een betere bepaling "oppervlakte" van het levend steen zijn. Het is duidelijk dat zware ronde stenen veel minder nuttige oppervlakte hebben dan lichte schijfvormige stenen. Kies dus bij voorkeur voor lichte stenen met grote vlakken. Met deze bedenking in het achterhoofd berekenen we verder in kg.
WANNEER AANBRENGEN?
Dit is een belangrijke vraag met niet zomaar een pasklaar antwoord!
Je kan alle levende stenen in één keer plaatsen, maar dat raden we niet aan (zie verder) ofwel kies je voor een verantwoord opbouwtempo, waarmee reeds veel positieve ervaring is opgedaan.
Een rekenvoorbeeld ziet er zo uit:
De eerste aankoop bevat 30% van de totale hoeveelheid. Na 14 dagen voeg je een nieuwe lading = 50% van de al aanwezige inhoud toe. Zo ga je verder tot de totale hoeveelheid bereikt is.
Een praktijk voorbeeld:
Een aquarium 130 x 60 x 50 bevat 390 l water. We konden al lezen dat 14 kg/100 l een gemiddelde is:
14 x 3,9 of 54,6 kg levend steen zijn nodig voor het zeeaquarium.
Eerste inbreng = 30% van 54,6 kg = 16,3 kg. We kopen bvb 16 kg levend steen en na 14 dagen doen we daar 50% of 8 kg bij. Dan is er 16 + 8 = 24 kg aanwezig. Na 14 dagen doen we daar 12 kg (50% van die 24 kg) bij en komen op 36 kg. Nog 14 dagen en we voegen 18 kg toe zodat er nu 54 kg aanwezig is! Het heeft wel 6 weken geduurd.
Let op! Kies altijd voor deze voorzichtige tempo methode als je "vers levend steen" aankoopt. Vers levend steen is steen dat na aankomst in Europa, niet "gerijpt" is bij een handelaar. Is het levend steen reeds "uitgerijpt" (dat is tegenwoordig meer en meer het geval) dan kan het sneller maar dat hoeft in geen geval!
WAAROM NIET ALLES IN EEN KEER?
Daar zijn redenen voor: met deze gespreide methode zal uw "houderijsysteem" de kans en de tijd krijgen de grote hoeveelheid afvalstoffen die met het steen meekomen, te verwerken. Van nog groter belang is, dat er een grotere kans bestaat dat een maximum aantal organismen overleven op de stenen.
De stenen mogen niet zomaar in het aquarium worden gelegd. Eerst moet men zoveel mogelijk wormen, slakken en krabben uit het steen verwijderen. Dat gebeurt het best door met een stevige ijzerdraad in alle gaten te peuteren.
Daarna moeten alle sponzen en andere verdachte dingen van het steen gehaald worden. Dat kan gebeuren door ze weg te snijden of ze met een harde borstel af te borstelen. De stukken macrowieren snijdt men er best ook af, de cauli (wortelstrukturen van wieren) zullen later weer aangroeien.
Spoel ze daarna goed af in zeewater (NOOIT ZOETWATER of KOKEND WATER), vooraleer ze in het aquarium te plaatsen. Voor het behandelen van het levend steen doet men het best rubberen handschoenen aan! De stenen in het aquarium plaatsen vraagt soms vele uurtjes puzzelen, neem er dus de tijd voor.
Vanaf de eerste inbreng stellen we voor om dagelijks het nitriet te meten. In de meeste gevallen zal een plotse "nitrietsprong" te meten zijn (waarden van 1 tot 10 mg/l NO2 zijn mogelijk). Na enkele dagen (soms uren) is deze eenmalige sprong verdwenen.
Tot vervelens toe herhalen we toch nog maar eens: schrijf alles op in een logboek.
Het kan soms goedkoper zijn een grote hoeveelheid levend steen te kopen in plaats van iedere 14 dagen een kleine portie. Vraag uw handelaar om een totaalprijs die je dan afneemt op de voorgestelde tijdstippen. Koop geen gesloten dozen (zoals een directe vrachtlevering bij de winkelier) aan soms betere prijzen... Zelden is een kat in een zak kopen een betere koop! Kies die stukken die naar vorm en afmeting best in uw aquarium bruikbaar zijn.
Door de enorme verscheidenheid aan leven op zo'n steen zal het aquarium veel sneller rijpen. In sommige gevallen verschijnt er op het steen een vieze witgrijze massa, dat zijn bacteriën en schimmels die floreren op rottend materiaal. Dat borstelt men het best af in een emmer zeewater. Tijdens deze periode zal de eiwitafschuimer enorm veel bruin schuim produceren, dat moet!
Afschuimbeker
Als alles goed is verlopen, treedt er al gauw een snelle groei op van bacteriën (voelbaar als een glibberige laag op de ruiten) en diatomeën (de stenen en ruiten kleuren bruin). Deze diatomeën vermenigvuldigen zich sneller wanneer voor het aanmaken van zeewater gebruik werd gemaakt van water dat rijk is aan silicium (vb. leidingwater).
In dit stadium is het beter geen dieren aan te kopen. Wel kan men de microfauna (de kleine diertjes) op het levend steen, zoals amphipoden en isopoden, wekelijks voederen met een beetje gist ter grote van een knikker of een halve dosering Liquifry Marine.
Enkele weken na de laatste inbreng van een partij levend steen verdwijnt de bruine aanslag en maakt plaats voor andere algen.
Wil men in deze fase reeds verlichting opzetten, dan enkel blauw licht. Vergeet niet het verdampte water aan te vullen met osmose water.