Zeepaarden spreken al eeuwen tot onze verbeelding. In de aquarium wereld kent iedereen ze wel en behoren ze vaak tot het verlanglijstje van menigte aquariaan. Het houden van deze dieren is een bijzonder verhaal en er hangt een heuse handleiding aan vast. Afraden om deze dieren te houden zou dom zijn. Zeepaarden zijn beschermde diersoorten dus hoe meer inzet hoe meer nakweek. Maar eerst moeten we eens bekijken hoe we deze mooie dieren huisvesten.
Inrichting
Het aquarium van zeepaarden lijkt op vlak van techniek en vorm sterk op dat van een rifaquarium. Het eerste grote verschil zit in de inrichting. Hopelijk maakt dit artikel het voor eens en altijd duidelijk: zeepaarden vragen een speciaal aquarium dat enkel en alleen bestemd is voor paarden en enkele mogelijke andere bewoners. In een rif of gemengd aquarium horen deze dieren absoluut niet thuis. Koralen geven vele netelcellen af die schadelijk zijn voor de zachte buidel van de mannelijke dieren. Ook hangen de paarden zich vast rond koralen wat weer nadelig os voor u koralen. Deze combinatie is dus onmogelijk. In de natuur leven paarden in havens en baaien die begroeid zijn met algen en wieren. Hier ankeren zij zich in vast om zo niet met de stroming meegesleurd te worden. Er zijn uitzonderingen en het wil gebeuren dat je paarden treft op het rif of in gorgoontakken maar wij kunnen best de meest voorkomende situatie nabootsen.
De bak moet dus bestaan uit allerlei wiersoorten. De bodem kan bestaan uit een dun laagje koraalzand. Maak deze niet te dik want door het vele voederen creëer je met een dikke bodem de ideale omstandigheden voor borstelwormen. Ook stenen veel stenen zijn overbodig. Als ankerplaatsen kan je bij je handelaar dode gorgoontakken halen of nepkoralen. Wanneer deze begroeit zijn met algen creëer je toch wat reliëf en heb je mooie rustplaatsen voor je paarden. De levend steen moet echter wel in het systeem aanwezig zijn. Paarden vragen bijna de kwaliteit van water die we onze steenkoralen ook geven. Een basis levende steen helpt ons het systeem stabiel te houden. Deze kan je in je sump plaatsen. Tot zover de decoratie materialen wat meer interessant is zijn de mogelijke medebewoners.
Een paarden bak is beslist niet saai! Er zijn tal van dieren die we kunnen bijplaatsen en zo het geheel kunnen opkleuren en opvrolijken. Hier geld het zelfste als bij een rif aquarium. We kunnen er een gemengd biotoop van maken met paarden van over de hele wereld en bijkomende bewoners of met een groep van een soort paard en een medebewoner uit dat gebied. Mogelijke medebewoners zijn: zeenaalden, pitvissen, kardinaalbaarzen, scheermesvissen (let erop dat deze het voedsel niet wegkapen) grondeltjes, enkele gobies, garnalen (vooral Lysmata wurdemanis zijn handig, door het vele voederen verkrijg je vaak glasanemonen die meekomen met levend steen maar ook voer) let wel dat deze niet de hoofdbewoners moeten zijn en ze in een biotoop zoals paarden kunnen leven.
De techniek
De techniek is wel gelijkaardig aan dat van onze gekende rifbakken. Een goede afschuimer is het hart ven elk zeewater aquarium zo ook dat van het zeepaarden aquarium. We gaan veel voeren dus we krijgen een grote belasting op het systeem. Zoals reeds gezegd moeten de waterwaarde top zijn en een eiwitafschuimer is dan ook aangewezen. Voorzie een krachtige schuimer die twee keer de bakinhoud als capaciteit heeft. Een kalkreactor is niet nodig, zorg wel dat het calcium en jodium gehalte op peil is. Jodium is belangrijk om kropvorming te voorkomen. De opvoer pomp moet gewoon krachtig zijn en richt je op de achterwand. Naast de opvoerpomp is een extra stromingspomp aangewezen.
Vaak hoor ik dat paarden geen stroming nodig hebben maar niets is minder waar. In havens heerst er vaak een onderwater stroming ook al is het op het water zo stil als het maar zijn kan. Ook in baaien, daar heerst zelfs een golfslag. Gebruik stromingspompen die een grote uitstroom hebben of verdeel deze uitstroom in meerdere stromers. Zorg voor een wisselend en matige stroming door heen de bak. Een sterke directe stroming is uit de boze. Je kan wel een hoek van de bak een iets sterkere stroming geven de paarden zullen deze zelf opzoeken wanneer ze er behoefte aan hebben. Naargelang de soort die u gaat houden moet u ook de temperatuur regelen. Hier hoeft niet veel over verteld te worden, zolang deze constant is, is er niet veel aan te hand. Paarden zijn enorm gevoelig voor ziektes. Vaak onbekende bacteriën en aandoedingen waar niemand echt een oplossing voor weet. Men is er ondertussen wel achter enkele oorzaken gekomen. Zorg voor een hoog zuurstof gehalte in het water.
Paarden hebben zeer gevoelige kieuwen die vaal aangetast worden door bacteriën. Een grove bellenstroom die niet hard is mag aanwezig zijn in de bak. Verschillende openbare instellingen die kweken met deze dieren voorzien elke bak met paarden van zon bellenstroom, paarden zoeken dit op! Let erop dat er geen fijne bellen ontstaan deze zijn nefast voor de dieren. Een andere oorzaak is druk. Zwangere mannelijke dieren hebben de jongen in een soort broedbuidel. Deze jongen worden door een stelsel van bloedvaten gevoed we kunnen het vergelijken met een placenta. Wanneer deze bloedvaten niet onder druk staan verkrijgen we vaak slechte jongen of jongen die niet goed doorbloed worden. Deze gaan gisten in de broedbuidel met het gevolg dat er vorming is van een bacterie die gas produceert in de buidel. Deze aandoening komt vaak voor. Paarden gaan vervolgens drijven en zijn meestal ten doden opgeschreven. Een aquarium met een grote hoogte is aan te raden.
Diergaarde blijdorp houd bijvoorbeeld de paarden in een bak van meer als 2 meter diep. De paarden zijn nooit bovenaan te vinden. In de natuur vind je ook zwangere mannen dieper in de zee. Een ander voordeel van een diepe bak is dat de paringen goed kunnen verlopen. Naast een diepe bak moet je ook voor een groot opp. Zorgen. Oppervlakte staat in verhouding met territorium, hoogte niet. Een bak van 80 breed 80 lang en 100 hoog is een goede maat, geen evidente maat maar uit onderzoek blijkt toch dat deze dieren het nodig hebben.
Nu zal je alvast aan het rekenen gegaan zijn en tot de conclusie gekomen zijn dat je best wat licht nodig hebt om dit geheel te gaan verlichten. Paarden vragen gelukkig niet al te veel licht. Een hqi lamp van 150 watt op zo een bak is meer als voldoende. Natuurlijk is niet iedereen in de mogelijkheid om zo een bak te plaatsen. Het is al genoeg bewezen dat het in lagere bakken ook kan maar vaak met de gevolgen van gasvorming bij de mannelijke dieren.
Wanneer we alles bij elkaar nemen komen we toch nog op een complex systeem uit. Naast dit systeem komt ook nog kijken dat paarden een zeer apart dieet volgen en het niet de eenvoudigste dieren zijn om te huisvesten. Maar niets is onmogelijk.
Tom Verhoeven.