In de diepzee voor Antarctica hebben wetenschappers een nieuw, bizar ecosysteem ontdekt. Ontelbare Yeti-krabben bedekken daar de volledige zeebodem. Een onderzeeër kon ook een nieuwe octopussoort fotograferen. De dieren leven er in het duister rond enkele heetwaterbronnen, waaruit water met een temperatuur van rond de 380 graden Celsius stroomt. Het internationale team heeft zijn ontdekkingen voorgesteld in het wetenschappelijk journaal PLoS Biology.
In het gebied van de East Scotia Ridge ten oosten van de zuidpunt van Zuid-Amerika en ten noorden van Antarctica liet de groep een met meetinstrumenten en camera's uitgeruste onderzeeër dalen tot op een diepte van 2.600 meter.
Black Smokers
De beelden toonden onder andere zogenaamde Black Smokers. Deze metershoge vulkanische schoorstenen schieten van de zeebodem omhoog. Daaruit stroomt kokend heet water, dat in de ondergrond door magma wordt verhit. Daarin zijn mineralen en andere substanties opgelost, waardoor het water eerder zwart lijkt. Bij contact met de omringende oceaan, die temperaturen rond het vriespunt heeft, dalen de mineralen neer en laten de schoorstenen groeien. In de omgeving van de altijd duistere en koude zeebodem ontstaan door deze hydrothermale bronnen oases met een hoogst bijzonder leven.
2,4 kilometer diep
De wetenschappers vonden op een diepte van 2,4 kilometer duizenden kleurloze krabben, die de bodem als een dicht tapijt bedekken. Ze worden tot de Yeti-krabben gerekend, waarvan er tot nog toe nog maar een soort bekend is. De rotsen zijn op vele plaatsen met een dikke mat uit micro-organismen begroeid. Ze profiteren van de vele substanties en de warmte, die via de bronnen in het zeewater zijn geraakt. In een verklaring spreekt Rogers van een "hete, donkere en verloren wereld" van compleet onbekende soorten.
Roofachtige zeester
"Wat we niet hebben gevonden, is al even verrassend dan wat we hebben ontdekt", vulde de bioloog aan. Want vele dieren, die aan hydrothermale bronnen in andere oceanen zijn te vinden, komen in het nieuw beschreven ecosysteem in Antarctica niet voor. Daartoe behoren wormen, mosselen, enkele krabben en garnalen. Daaruit besluiten de wetenschappers, dat de levensgemeenschappen rond de heetwaterbronnen heel wat verscheidener zijn dan tot nog toe werd aangenomen.
De camera's kregen in de diepte ook een nog niet beschreven roofachtige zeester met zeven armen in het oog. Hij wandelde over een veld met zeepokken die op stelen groeien - zeepokken behoren tot de grote groep van kreeftachtigen. Daarbij kwamen ook nog talrijke schaalhoorns of napslakken en zeeanemonen.
Als op een andere planeet
Het afgelegen leven in de diepzee lijkt soms zo vreemd dat men zich op een andere planeet waant. In de van daglicht verstoken diepte levert de zon geen energie. De organismen grijpen terug naar chemische energie om hun koolhydraten en andere levensnoodzakelijke substanties op te bouwen. In navolging van de fotosynthese op het aardoppervlak spreken wetenschappers van de chemosynthese. De daarmee groeiende bacteriën vormen de grondlaag van het in hoge mate geïsoleerde ecosysteem. (belga/adb)