Portaalsite voor de échte zeeaquariaan

Systematiek:

Orde : Perciformes (Baarsachtigen).

     Sub-orde: Percoidae

                Familie: Opistognathidae

                        Genus: Lonchopistus

                                         Soort : L. lindneri

                                                    L. sinuscalifornicus

                                  Merogymnus

                                          Soort : M. carpentariae

                                  Opistognathus

                                          Soort : O. aurifrons (Jack in the Box)

                                                    O. brasiliensis (Zwartvin Kaakvis)

                                                    O. galapagensis (Galapagos Kaakvis)

                                                    O. cuvieri ( Streepvin Kaakvis)

                                                    O. darwiniensis ( Darwin's Kaakvis)

                                                    O. gilberti ( Gele Kaakvis)

                                                    O. inornatus (Zwarte Kaakvis)

                                                    O. jacksoniensis ( Smiler)

                                                    O. latitabundus (Gevlekte Kaakvis)

                                                    O. leprocarus (Ruwe Kaakvis)

                                                    O. lonchurus (Moustache Kaakvis)

                                                    O. macrognathus (Gebande Kaakvis)

                                                    O. margaretae (Halfschub Kaakvis)

                                                    O. malachasme (Geelsnuit Kaakvis)

                                                    O. mexicanus (Mexicaanse Kaakvis)

                                                    O. muscatensis (Robuste Kaakvis)

                                                    O. rhomaleus (Reuze Kaakvis) TL. = 51 cm.

                                                    O. whitehursti (Gewolkte Kaakvis)

                                                    O. rosenblatti ( Blauwgevlekte Kaakvis)

                                 Stalix:

                                           Soort: S. davidsheni

                                                    S. dicra

                                                    S. eremia

                                                    S. histro

                                                    S. immaculate

                                                    S. omanensis

                                                    S. toyoshio

                                                    S. versluysi

 

Verder hebben we nog enkele minder bekende Opistognathus soorten zoals : O.punctatus, O. reticulatus, O. robinsi, O. rosenbergi, O. scops, O. signatus, O. solorensis, O. papuensis, O. panamaensis, O. nothus, O. nigromarginatus, O. megalepis, O. liturus, O. hongkongiensis, O. fenmutis, O. eximius, O. evermanni, O. dendriticus, O.decorus en O. castelnaui.

Kenmerken en gedragingen:

 

Als we de literatuur bekijken dan merken we meteen dat de familie der Kaakvissen al verschillende malen van de ene orde naar de andere familie werden geslingerd, meer zoals een thermometer zonder zuignap in een aquarium.

En als U misschien dacht dat er maar één kaakvissoort was zoals de bekende Jack in the Box, kijk dan even naar de systematiek hierboven.

In voorkomen lijken Kaakvissen op Blennies of Gobies maar eigenlijk qua evolutie en gedrag hebben ze meer gemeen met de familie der Grammatidae (de Grammas) en de Pseudochromidae (De Dwergzeebaarsjes).

Grammas, Dwergzeebaarsjes en Kaakvissen hebben allen een onderbroken zijlijn, hoog op de flank, die in het midden van de rugpartij eindigt.

Wat meer is, alle drie de groepen zijn muilbroeders en bouwen burchten en holen in de vrije natuur. 

Kaakvissen hebben een langgerekt lichaam met doorlopende rug- en anaalvinnen. Ze hebben een veel te grote bek en grote allesziende ogen.

Hun lichaam is bedekt met cycloide (afgeronde ) schubben, behalve hun kop, die is naakt. Dit helpt hen bij het continue graven in de bodem. Ze bouwen zogenaamde "Burchten".

De borstvinnen hebben een harde vinstraal en vijf zachte vinstralen. 

Opistognathidae zijn uitsluitend zeedieren en komen voor in de Westelijke en Centrale Atlantische Oceaan, de Indische Oceaan en in de Stille Oceaan. 

De vier geslachten bestaan uit ongeveer 60 soorten waarvan verschillende nog moeten beschreven worden.

De meeste soorten zijn ongeveer 10 cm lang. Er zijn echter een paar soorten die wel 50 cm lang kunnen worden (Opistognathus rhomaleus TL. 51 cm). 

De meeste Kaakvissen voor de aquariumhandel worden gevangen door ze uit hun burcht te jagen en ze in fijnmazige netten te vangen. Doordat ze maar een zeer kleine zwemblaas hebben kunnen ze redelijk snel naar de oppervlakte gebracht worden. In de Caraïben worden nog veel chemische producten gebruikt om deze diertjes te vangen, doch in deze zendingen komen veel verliezen voor. 

In tegenstelling tot Grammas en Dwergzeebaarsjes leven de Kaakvissen overwegend op een zandige bodem. Ze zijn constant bezig hun burchtje te onderhouden of te verbouwen door zandkorrels, kleine steentjes en stukjes schelp te verplaatsen. Hiervoor produceren ze een soort slijm dat zandkorrels en kleine steentjes kan stabiliseren. Een goede filtering en waterbeweging zijn dan ook noodzakelijk om het overtollige slijm af te voeren. 

In het Aquarium. 

Dit bouwgedrag moeten ze in het aquarium ook kunnen uitoefenen. Daarvoor hebben ze een gemengde zand- of koraalzandlaag nodig die ongeveer 10 cm dik moet zijn.

Door hun vreedzame natuur en indiscreet gedrag zijn ze uitermate geschikt om in een rifaquarium ondergebracht te worden.

Wanneer we Kaakvissen willen gaan verzorgen zouden we deze best als eerste dieren in het aquarium moeten onderbrengen en liefst allemaal tegelijk.

Het zijn redelijk kalme en timide visjes en ze verdragen geen agressieve of drukdoende vissen in hun nabijheid. Zijn die er wel dan zullen we onze kaakvissen niet of zeer weinig te zien krijgen. 

Vissen die bij onze Kaakvissen een schrikreactie veroorzaken zijn o.a. grotere baarzen, grote tegelvissen, lipvissen, trekkersvissen enz. Veel beter kunnen we ze samenhouden met Blennies, Gobies en andere kleine rustige visjes. 

Voeding. 

Kaakvissen zijn carnivoren (vleeseters). Ze "staan"in het water en zwemmen in en uit hun burcht als "de gesmeerde bliksem"om een prooi te bemachtigen.

In het aquarium kunnen we ze best gericht voederen met een voederbuis. We deponeren dan het voedsel dat bestaat uit diepvries Mysis, krill, muggenlarven enz. in de nabijheid van hun woonplaats. Levende Artemia en andere kleine levende kreeftachtigen worden zeer op prijs gesteld. 

Bij het inbrengen in het aquarium kunnen ze makkelijk een week in hongerstaking gaan en alle voedsel weigeren, duurt dit echter langer dan moeten we ingrijpen (levende Artemia aanbieden). 

Reproductie. 

Het broeden vindt gewoonlijk plaats tussen de lente en de herfst. De mannetjes van O. aurifrons krijgen dan zwarte vlekjes op de kop. Het afleggen van de eitjes gebeurt bij zonsopgang of bij zonsondergang. De mannetjes dragen de eieren gedurende een week in de bek.

De jonge Kaakvisjes voeden zich voornamelijk met zooplankton en zeer kleine kreeftachtigen gedurende 2 a 3 weken vooraleer ze zelf hun miniburchtjes gaan graven.

 Bij O. aurifrons is het geslachtsonderscheid moeilijk te maken, maar bij vb. O. gilberti, de Blauwgevlekte Kaakvis, vertonen de mannetjes opvallende kleurveranderingen tijdens de broedtijd.

Sommige soorten zijn al in het aquarium gekweekt, maar de meeste dieren zijn nog wildvang. 

Algemeen.

 Kaakvissen zijn eigenlijk robuuste dieren die opvallend ongevoelig zijn voor ziekten.

Bij aankoop moeten we wel toezien dat ze geen rode vlekjes vertonen, dit wijst op bacteriële infecties. Worden ze onverhoopt toch besmet dan verdragen ze probleemloos een koperbehandeling tot 0.15 ppm.

Ondanks al deze pluspunten hebben ze een nadeel, namelijk ze hebben de nijging om uit de bak te springen, zeker de eerste weken. Het aquarium goed afsluiten is dus een noodzaak!

 

De meest ingevoerde en daarom de meest bekende Kaakvissen zijn: 

Opistognathus aurifrons : ( Jordan & Thompson, 1905)

Foto Mark Breugelmans.

Jack in the Box of de Goudvoorhoofdkaakvis.

De meest ingevoerde en daardoor de meest populaire Kaakvis.

Heeft een heel interessant gedrag om gade te slaan in het aquarium.

Verblijft van alle kaakvissen het meest in het vrije water en is dus ook het meest te zien.

Ongeveer 10 cm grootte

Westelijke Atlantische Oceaan.

 

Opistognathus macrognathus : (Poey, 1863)

De Gebande Kaakvis

Ongeveer 15 cm grootte

Tropisch Atlantische Oceaan

 

Opistognathus rosenblatti : (Allen & Robertson, 1991)

Foto: Dominique Aegten.

Blauwgevlekte Kaakvis

12 cm grootte.

Mexico, Sea of Cortez. 

 

Jennes Rudy.