Portaalsite voor de échte zeeaquariaan

Deel 2: De huidflora en tetanos: de oude bekenden 

De huidflora. 

De meest voorkomende bron van infectie bij wonden opgelopen in het water zijn nog steeds bacteriën die normaal op onze huid voorkomen en daar een heel nuttige functie vervullen (de huidflora). Wanneer de huid echter beschadigd wordt, kunnen ze het lichaam binnendringen en hun onschuldig karakter verliezen en een infectie veroorzaken. De frequentste kiemen zijn de staphylococcus aureus en de streptococcus pyogenes. Zij veroorzaken de klassieke ?wondinfectie? met plaatselijke roodheid, zwelling, warmte en pijn. In een later stadium is er meestal ettervorming.  

De voornaamste maatregel is steeds elke wonde, hoe banaal ze er ook mag uitzien, met een ontsmettingsmiddel te behandelen. Zij beantwoorden aan de klassiek voorgeschreven antibiotica om infectie te voorkomen of te behandelen. Aangezien deze bacteri?n het vaakst verantwoordelijk zijn voor wondinfecties, worden antibiotica in eerste instantie hierop gericht.  

Tetanos.

Clostridium sp. is de oorzaak van tetanos of "(kaak)klem". Deze bacterie soort wordt op het land gevreesd bij diepe, vuile wonden die op straat of in de tuin worden opgelopen. Zij heeft een anaëroob metabolisme, wat betekent dat deze kiem zich in het bijzonder thuis voelt wanneer er weinig zuurstof aanwezig is. Dit is het geval bij diepe wonden, waarbij er weefsels (onderhuids vetweefsel en spierweefsel) afsterven en de doorbloeding verminderd is door letsels aan de kleine bloedvaatjes en klontervorming. Op korte tijd kan deze bacterie zich spectaculair vermeerderen en gifstoffen afscheiden die het zenuwstelsel aantasten. Alle spieren gaan in kramp (tetanie), wat uiteindelijk leidt tot de dood. Eens de ziekte zich manifesteert is de kans op dodelijke afloop groot, zelfs met de beste medische zorgen.  

De behandeling is er dus op gericht het ziektestadium te voorkomen en dit door middel van vaccinatie. Hierbij wordt het lichaam als het ware vooraf klaargemaakt voor de strijd door het in contact te brengen met letterlijk "stukjes" van de bacterie. Wanneer Clostridium bacteriën dan later het lichaam binnendringen, worden meteen antistoffen aangemaakt zodat ze gedood worden alvorens ze kwaad kunnen aanrichten. Een eenvoudige prik beschermt dus tegen een erg gevaarlijke ziekte. Er is echter één groot nadeel: zonder echt contact met de bacterie, verliest ons immuunsysteem zijn geheugen na zeker tijd. Om dus blijvend beschermd te zijn, moet de tetanos vaccinatie om de tien jaar herhaald worden. Indien er langer dan tien jaar verloopt tussen twee inentingen, volstaat één inspuiting niet meer en moet een reeks van drie inentingen toegediend worden om terug 100% bescherming te bieden. Bij kinderen gebeurt een dergelijke reeks vaccinaties automatisch in het eerste levensjaar en dit wordt tijdens de schooljaren meestal door het CLB (centrum voor leerlingen begeleiding) verder opgevolgd en aangevuld op bepaalde leeftijden.  

Indien iemand niet gevaccineerd is en na een verwonding toch een reëel risico heeft op infectie met Clostridium, worden rechtstreeks antistoffen ingespoten die voor korte duur bescherming bieden. Vaccinatie wordt dan opgestart.  

Clostridium sp. komt vrijwel overal voor in zeewater en dus vormen diepe verwondingen (een kleine prikwonde aan een naald die in het aquarium gebruikt werd volstaat reeds) een risico om tetanos te ontwikkelen. Elke aquarium liefhebber zou dus moeten gevaccineerd zijn tegen tetanos om veilig te werk te gaan! Indien dit niet het geval is, raadpleegt u best uw arts om uw vaccinatiestatus in orde te brengen.