Systematiek:
Orde: Corallimorpharia
Familie: Discosomatidae
Genus: Discosoma (Actinodiscus)
Amplexidiscus
Rhodactis
Metarhodactis
Foto Hans Peter, Discosoma inchoata.
Algemeen:
Actinodiscus of Discosoma schijfanemonen worden al zolang gehouden als er zeewateraquaria bestaan. We noemen ze schijfanemonen doch eigenlijk zijn het zachte koralen. Het zijn waarschijnlijk de gemakkelijkst te vinden zachte koralen, alhoewel een mooi assortiment samenstellen niet zo gemakkelijk blijkt te zijn.
Purperen en rode soorten zijn overal verkrijgbaar, andere kleuren minder.
Ze hebben geen exoskelet maar groeien op rotsen en stenen.
De naam is afgeleid van hun verschijningsvorm, namelijk een korte steel met een schijf bovenop. Deze schijf kan volledig rond zijn of gerafeld. Gewoonlijk is de korte steel niet te zien.
Schijfanemonen kunnen enkel- of veelkleurig zijn, glad of ruw, met knobbels en strepen die vanuit het midden naar de rand toelopen.
Schijfanemonen zijn over het algemeen “harde” aquariumdieren, wat niet wegneemt dat ze “mishandeling” voor lief nemen.
Wat men bedoeld is dat schijfanemonen kunnen leven in water van verschillende samenstelling, wat ze niet verdragen is plotse veranderingen in deze samenstelling.
Foto Hans Peter, Discosoma inchoata "Tonga Blue"
Plotse veranderingen in de waterhuishouding is slecht voor ALLE dieren en lagere dieren in een aquarium. Het is een primaire oorzaak voor stress, en stress veroorzaakt ziekte en aanvallen van parasieten door verzwakte weerstand.
Veranderingen die we zeker moeten vermijden zijn plotse temperatuurwijzigingen, abrupte schommelingen in pH of zoutgehalte.
Schijfanemonen komen niet alleen in verschillende groeiwijzen voor doch ook in verschillende kleuren. Dit heeft te maken met de omgeving waar ze voorkomen en welk soort en intensiteit van het licht ze daar ontvingen.
Dit bepaalt hun pigmentering en welke kleur zal domineren.
Sommige soorten zijn egaal gekleurd, andere hebben verschillende kleuren.
Foto Hans Peter, Rhodactis sp.
Het moet gezegd; vele schijfanemoonsoorten zijn niet bij naam beschreven en de meeste soorten worden als”Actinodiscus sp.” Voorgesteld.
Het is waarschijnlijk de groep dieren die het minst door wetenschappers is onderzocht. Misschien weten sommige aquarianen er meer van dan de wetenschap!
Bovenop de verschillen in vorm en kleur komen nog eens de verschillen in textuur van de poliepen, ze kunnen zeer glad tot knobbelvormig zijn soms met kleine tentakeltjes. De variatie is oneindig. Deze grote variatie in vormen en kleuren maken deze zachte koralen zo interessant voor het zeeaquarium.
Schijfanemonen komen voor in alle oceanen waar riffen te vinden zijn. In de vrije natuur komen ze vooral voor in dichte clusters. In het aquarium kan men dit ook gemakkelijk bereiken (knopvorming).
Om dit te verwezenlijken moet de waterkwaliteit parameters bezitten die verder in dit artikel voorgesteld worden.
Het is praktisch onmogelijk om individuele specimen te vinden die niet tot een kolonie behoren.
Foto Hans Peter,
In het aquarium:
Het zijn waarschijnlijk de “hardste” zachte koralen die we kunnen vinden, al geloven sommige aquarianen dat niet altijd omdat ze in het verleden problemen hebben gehad met deze lagere dieren. Deze problemen zijn in hoofdzaak te wijten aan de waterkwaliteit of verkeerde belichting of stroming.
Niet alle actinodiscussoorten vallen in dezelfde behoefte categorie.
Aquarianen moeten experimenteren om te ondervinden wat de beste verlichting en de beste stroming is voor de soort die ze hebben verworven.
De meeste schijfanemonen doen het goed bij een medium tot sterke belichting. Ideaal echter zou zijn wanneer de reactie kan geobserveerd worden onder verschillende intensiteiten van verlichting. Hetzelfde voor de soort en richting van de stroming die ze ontvangen.
Sommige variëteiten houden van sterke stroming, andere meer gematigde stroming, er is geen allesomvattende aanbeveling voorhanden die voor alle soorten geldt.
Observeren hoe verschillende specimen reageren op wisselende condities kan men best bereiken door ze gedurende een à twee weken aan deze parameters bloot te stellen en dan met intervallen foto’s nemen om de evolutie te vergelijken.
Voorgestelde waterparameters:
Temperatuur: 25 tot 27 º C.
Zoutgehalte: S.G.: 1.022 – 1.024
pH : 8.1 – 8.3
Calcium: onbelangrijk, doch wanneer steenkoralen aanwezig +/- 450 ppm
Nitraten: minder dan 10 ppm
Fosfaat: minder dan 0.04 ppm
Silicaat: minder dan 0.5 ppm
Opgeloste zuurstof : 7 of hoger
Dagelijkse toediening van Jodium (aanwijzingen van fabrikant volgen)
Stroming: gemiddelde tot sterke stroming, NIET direct op de schijfanemonen richten.
Houdt borstelwormen uit het aquarium.
Heremietkreeften mogen niet over de schijfanemonen kruipen.
Er mogen geen algen op of tussen de individuele poliepen van de kolonie groeien.
Wanneer dit het geval is dan zijn er waarschijnlijk te hoge fosfaat- of silicaatwaarden.
J.R.