Op vereniging avonden hoor je regelmatig mensen klagen dat ze de pH en KH niet stabiel krijgen.
Soms is de pH te laag, dan weer is de KH te laag of de KH zakt weer weg na een buffer toegevoegd te hebben.
Nu vond ik op de website van FAMA een artikel van Charles Delbeek over dit probleem en ik heb de hoofdzaken uit dit artikel voor jullie vertaald. (http://www.fishchannel.com/saltwater-aquariums/aquarium-care/ph-and-alkalinity.aspx)
Allereerst, de pH en KH zijn slechts twee componenten in een zeer complex systeem waar calcium en koolstofdioxide ook een belangrijke rol spelen.
Vervolgens moet je weten hoe betrouwbaar je pH en KH meting is. Gebruik je een oude meetset, is je elektrode wel goed gekalibreerd?
Voordat je in paniek raakt of radicale maatregelen neemt is het beter deze zaken door een andere aquariaan of bij de een winkelier te laten controleren .
Als je de pH meet, is het aan te raden dat iedere dag op hetzelfde tijdstip te doen. De pH fluctueert gedurende de dag door de stofwisseling van de dieren in je aquarium. Ze geven daarbij koolstofdioxide af (ook ’s nachts) wat de pH zal laten dalen. Aan de andere kant gebruiken de zoöxanthellen en algen onder invloed van licht koolstofdioxide (fotosynthese). Het netto resultaat is dat de pH in de loop van de dag zal stijgen en gaat dalen als de verlichting uit is.
Tot op zekere hoogte zal een juiste alkaliniteit (bufferend vermogen) helpen om deze schommelingen op te vangen, zodat de fluctuatie niet al te groot is. Maar het tijdstip van pH meten kan toch nog een grote invloed hebben op de pH meting.
Het toevoegen van een buffer zal de pH en de alkaliniteit verhogen. Echter, de pH mag slechts weinig stijgen, anders is de buffer slecht uitgebalanceerd en zal er te veel carbonaat ten opzichte van bicarbonaat in zitten. Over het algemeen moet de pH snel naar normale waarden zakken vanwege de koolstofdioxide die in het water is opgelost.
Als je KH test en je pH elektrode goed zijn en je meet de pH op hetzelfde tijdstip dan kan de verklaring zijn dat er een overmaat koolstofdioxide in het water zit. Dit kan verschillende oorzaken hebben.
Het inbrengen van meer vis zal de hoeveelheid koolstofdioxide in het water verhogen.
Als je de verlichting korter laat branden zal er minder fotosynthese plaats vinden en zal het koolstofdioxide gehalte toenemen.
Omdat we allemaal een eiwitafschuimer gebruiken, zou een teveel aan koolstofdioxide hier verwijderd moeten / kunnen worden, tenzij de eiwitafschuimer niet goed werkt.
Hoewel de eiwitafschuimer helpt om zuurstof in het water te brengen en een teveel aan koolstofdioxide te verwijderen, en zodoende het water in evenwicht brengt met de lucht, kan de eiwitafschuimer ook koolstofdioxide toevoegen aan het water.
In onze moderne goed geïsoleerde huizen is de uitwisseling met de buitenlucht niet zo goed als het zou moeten zijn en is de koolstofdioxide concentratie soms hoger dan die zou moeten zijn. Ademhaling van mensen en dieren, sigaretten rook, en het gebruik van aardgas kunnen ook leiden tot hogere koolstofdioxide gehaltes. Dit kan vrij snel twee keer zo veel zijn als die van de buitenlucht, en daardoor de pH van het aquariumwater verlagen. Ook als het aquarium in een kleine gesloten ruimte of kamer staat, kan je een koolstofdioxide probleem hebben.
Een simpele test is het plaatsen van een bruissteen en te kijken of je pH stijgt of daalt over een paar uur. Als de pH stijgt heb je een overmaat koolstofdioxide in het water en heb je extra beluchting nodig in je systeem. In sommige gevallen volstaat het openen van de kap, in andere gevallen zal er meer belucht/geventileerd moeten worden en/of is er een grotere afschuimer nodig.
Een andere methode is het gebruik van kalkwater (calciumhydroxide) waar je het verdampte water mee aanvult. Het calciumhydroxide zal zich binden met het koolstofdioxide in het water en bicarbonaat en vervolgens carbonaat vormen en dus de alkaliniteit verhogen. Het verwijderen van koolstofdioxide zal er ook voor zorgen dat de pH stijgt.
Een extra voordeel bij het gebruik van kalkwater is het neerslaan van fosfaat in het gebied waar het kalkwater wordt toegevoegd. Dit komt door de hoge pH van het kalkwater waarbij het fosfaat niet oplost. Met kalkwater voeg je ook calcium toe.
Als de pH echter zakt als je een bruisteen plaatst, dan ligt het koolstofdioxide probleem in de ruimte waar het aquarium staat. Deze ruimte bevat dan teveel koolstofdioxide en je moet dan zorgen voor meer ventilatie. Ook kan je de lucht toevoer van de luchtpomp en de afschuimer ergens buiten of in een beter geventileerde ruimte plaatsen.
Ook hier helpt het gebruik van kalkwater het koolstofdioxide gehalte te verminderen.
Er zijn drie heel goede artikelen op het Internet van de chemicus Randy Holmes-Farley die iedere beginnende (ook ervaren!!) aquariaan zou moeten lezen. Hoewel je misschien niet alles kunt begrijpen wat hij schrijft, is de basis informatie die de verhouding tussen pH, alkaliniteit, calcium en hoe hiermee gerelateerde problemen op te lossen beschrijft, goed leesbaar.
Het gaat om de volgende artikelen:
Rien van Zwienen, Secretaris Cerianthus.
In mijn voortdurende zoektocht naar informatie over zeezouten heb ik weer een paar artikelen gevonden/gekregen, die het lezen waard zijn.
In onderstaand artikel heb ik de inhoud van die artikelen vertaald en enigszins samengevat.
Robert Baur ¹) heeft in 2002 een aantal zouten onderzocht en de gangbare parameters zoals KH, Magnesium, Calcium en oplosbaarheid vergeleken.
Hij loste voor de test 1.67 kg zout op 50 liter osmose water (T=25º C). Voor het mengen gebruikte hij een 3000 l/h pomp. Voor het toevoegen van het zout voegt hij ook nog met CO2 verzadigdwater toe (mineraal water kan ook), om de pH wat te laten zakken. Dit zou het vormen van aanslag in het vat voorkomen.
De zouten vertonen op een paar waarden na niet veel verschil. Red Sea en Tropic Marin hebben een wat laag Calcium gehalte, maar met het gebruik van een kalkreactor hoeft dit geen probleem te zijn.
De oplosbaarheid van Crystal Sea Marinemix was slecht. Hij heeft (na overleg met de leverancier) deze troebele oplossing toch in zijn aquarium gedaan en heeft geen enkel negatief effect kunnen zien.
Om de voor en nadelen van de verschillende zouten uit te middelen gebruikt hij 2 of drie zouten door elkaar.
Een ander onderzoek heeft in het “Meerwasser Aquarianer” ²) gestaan.
In dit artikel heeft men zich vooral gericht op de pH van de verschillende zoutoplossingen. Men maakte zich zorgen over verhalen dat de pH van de vers aangemaakte zoutoplossingen zo hoog zou zijn.
Andre Luty bespreekt eerst de verpakking. Die moet goed af te sluiten zijn na opening van de emmer of zak, men zal vaak een grootverpakking gekocht hebben die meerdere keren open gemaakt wordt. Zeezout is erg hygroscopisch en zal gaan klonteren als de verpakking niet goed is afgesloten.
Op de verpakking moet ook informatie staan over de samenstelling van het zout en hoe je het moet oplossen.
Voor het oplossen doet hij de volgende suggesties.
Het water eerst opwarmen tot 25º C, dan het zout er bij doen en niet het water bij het zout doen. Bij het oplossen van zout komt er warmte vrij. Als er nog te weinig water aanwezig is kan het erg warm worden en kunnen bepaalde toevoegingen ontleden.
De meeste met calcium verrijkte zouten willen niet volledig oplossen Dit kan op zich geen kwaad, als het maar niet te veel is. Daar hebben we ten slotte niet voor betaald. Het schijnt geen kwaad te kunnen dit neerslag met het verversingswater in het aquarium te doen.
De grote zorg van de schrijver is de hoge pH van sommige zoutoplossingen.
De normale pH van zeewater is 8.35. Bij een pH van 8.6-8.7 spreken we al van een verhoogde pH waarde en krijgen bepaalde vissen (doktervissen, vleermuisvissen, feeënbaarsjes) al problemen.
Een pH van 8.8-9.0 is al kritisch. De vissen beginnen sneller te ademen, gaan zich schuren. Lagere dieren trekken zich in, kokerwormen verlaten hun koker.
Een hoge pH heeft zeker ook voordelen, het fosfaat lost bv. minder goed op en de afschuimer werkt beter omdat de oppervlakte spanning verandert.
Als men het water enige tijd laat rijpen en lucht doorblaast zal de pH dalen, omdat er CO2 gebonden wordt.
Als men te snel, te veel water ververst met water met een te hoge pH, kunnen een aantal verschijnselen zich voordoen die meestal van korte duur zijn. Zo kunnen de lagere dieren zich intrekken, het water kan troebel worden, lagere dieren kunnen vervellen, vissen kunnen stipachtige verschijnselen vertonen. Deze verschijnselen moeten eigenlijk niet voorkomen, maar zullen zonder nadelige effecten weer snel verdwijnen.
Ernstiger zijn de lange termijn effecten. Bv. plotselinge smeer- of draad-algenvorming, het samentrekken of zelfs loslaten van bloemdieren.
Deze effecten zullen niet optreden als men per keer niet meer dan 10-15% van het watervolume ververst.
Zout |
KH |
pH ²) |
Calcium (mg/l) |
Magnesium (mg/l) |
Oplosbaarheid (in ca. 8 min.) |
Aqua Medic Reef Zout |
12 |
|
470 |
1440 |
goed |
HW zeezout professional |
10 |
|
400 |
1350 |
goed |
Red Sea |
11 |
8.8-8.9 |
360 |
1500 |
goed |
Reef Crystal |
13 |
8.9 |
420 |
1420 |
goed |
Sera |
10 |
|
420 |
1470 |
goed |
Tropic Marin |
11 |
8.2-8.8 |
380 |
1410 |
goed |
Crystal Sea Marinemix |
10 |
8.2-8.3 |
400 |
1320 |
Slecht (na 30 min. nog troebel)
|
Instant Ocean |
|
8.9-9.0 |
|
|
|
Referenties:
¹) Robert Baur,(april 2002), MeerSalz fürs Aquarium, http://archiv.korallenriff.de
²) Andre Luty, Salzplauderei, Qualitatskriterien fur den Hobbyaquarianer, Der Meerwasser Aquarianer.
Rien van Zwienen , Secretaris Cerianthus .
Klik op de tekst hieronder om het artikel te downloaden
Klik op de tekst hieronder om het artikel te downloaden